زمین خواری و مجازات آن در حقوق کیفری
ارسال شده توسط وکیل پایه یک دادگستری در ۱۳۹۸-۰۳-۱۶
زمین خواری
امروزه یکی از معضلات مهم کشور ، تصرف غیرقانونی زمین و یا به اصطلاح عموم زمین خواری میباشد که هم از حیث زیست محیطی و هم اقتصادی دارای اهمیت بالایی است و همین امر باعث شده که زمین خواری از طریق حقوق کیفری مورد پیگیری قرار گیرد.در جرم زمین‌خواری اشخاص با نیرنگ و اعمال متقلبانه خود را مالک ملک معرفی کرده و اراضی دولتی را تملک و یا پس از تصرف مبادرت به احداث بناهایی در آن می‌کنند، که در قوانین جزایی مصداق بارز کلاهبرداری است و مجازات آن علاوه بر استرداد عین مال، حبس است. در چند سال اخیر به علت سوءاستفاده های مختلف و افزایش رو به رشد کلاهبرداریها در املاک و اراضی، زمین خواری بسیار رواج یافته است.
و اما چه وصف مجرمانه ای برای جرم زمین خواری در قوانین جزایی ایران وجود دارد؟
زمین خواری در قانون مجازات اسلامی
طبق قانون مجازات اسلامی بخش تعزیرات هرکس به وسیله صحنه‌سازی از جمله پی‌کنی، دیوارکشی، تغییر حد فاصل، امحای مرز، کرت‌بندی، نهرکشی، حفر چاه، غرس اشجار و زراعت و امثال آن به تهیه آثار تصرف در اراضی مزروعی اعم از کشت شده یا در آیش زراعی، جنگل‌ها و مراتع ملی‌شده، کوهستان‌ها، باغ‌ها، قلمستان‌ها، منابع آب، چشمه‌سارها، انهار طبیعی و پارک‌های ملی، تأسیسات کشاورزی و دامداری و دامپروری و کشت و صنعت و اراضی موات و بایر و سایر اراضی و املاک متعلق به دولت یا شرکت‌های وابسته به دولت یا شهرداری‌ها یا اوقاف و همچنین اراضی و املاک و موقوفات و محبوسات و اثلاث باقیه که برای مصارف عام‌المنفعه اختصاص یافته یا اشخاص حقیقی یا حقوقی به منظور تصرف یا ذی‌حق معرفی کردن خود یا دیگری، مبادرت بورزد
و یا بدون اجازه سازمان حفاظت محیط زیست یا مراجع ذی‌صلاح دیگر مبادرت به عملیاتی نماید که موجب تخریب محیط زیست و منابع طبیعی گردد یا اقدام به هرگونه تجاوز و تصرف عدوانی یا ایجاد مزاحمت یا ممانعت از حق در موارد مذکور نماید ، مرتکب زمین خواری شده و به مجازات یک ماه تا یک سال حبس محکوم میشود.
مجازات جرم زمین خواری بازدارنده نمیباشد
اگرچه برای برخورد با جرم زمین‌خواری خلاء قانونی وجود ندارد ولی اینطور به نظر میرسد که مجازات کلاهبرداری برای آن متناسب و کافی نبوده و نمی‌تواند به معنای واقعی بازدارنده باشد.
عدم اجرای صحیح قوانین و نیز ناکافی و نامتناسب بودن مقرر و عدم انتخاب مجریان و مدیران شایسته و کارآمد در این زمینه ، از جمله عوامل افزایش ارتکاب این جرم میباشد.
مستمر بودن جرم
جرم زمین خواری جرمی مستمر است و به موجب آن فرد به یک ماه تا یک سال حبس تعزیری محکوم میشود، همچنین بازگرداندن زمین‌های غیرقانونی، جنگل‌ها و مراتع که در حکم اموال متعلق به دولت است، نیز باعث تحقق این جرم می گردد.
نکته جالب اینکه صرفا احراز تصرف به ناحق مرتکب در مال غیرمنقول، برای تحقق جرم زمین خواری کفایت می‌کند و این یکی از تفاوت‌هایی است که میان دعوای مدنی تصرف عدوانی با شکایت کیفری تصرف عدوانی می‌توان برشمرد.دیگر شرایط وقوع جرم اعم از وسیله مجرمانه، زمان و مکان وقوع جرم و شخصیت بزهکار و بزه‌دیده، هیچ گونه تأثیری در تحقق عنوان این عنوان مجرمانه ندارند.
و اما سوالی که اینجا قابل طرح میباشد ، این است که آیا برای شکایت از جرم زمین خواری نسبت به مال غیرمنقول، باید بر آن مال غیرمنقول مالکیت داشت؟
شاید به نظر برسید که شاکی لزوماً باید مالک مال غیرمنقول باشد تا جرم زمین خواری تحقق یابد ، اما در واقع اینطور نیست و همین که شاکی سابقه تصرف داشته باشد، برای رسیدگی کیفری کفایت می‌کند و مالکیت شاکی تأثیری در تحقق این جرم ندارد.
مبارزه با زمین خواری
موضوعی که باید به آن اشاره کرد این است که خلاء اساسی قانونی در مبارزه با جرم زمین خواری وجود ندارد بلکه مشکل اساسی در مواردی مانند وجود قوانین تغییر کاربری اراضی برای تبدیل کاربری اراضی به مسکونی، عدم اجرا و نظارت صحیح بر قوانین و مقررات، سهل‌انگاری و بی‌توجهی مجریان و مدیران در مبارزه قوی با این پدیده مهم و از همه مهم‌تر اطاله دادرسی در رسیدگی به این جرایم وجود دارد.
با بررسی ریشه و اساس علت این تصرفات نامشروع و غیرقانونی زمین، کمک و یاری از مردم به عنوان ناظری مطمئن که خواست عموم جامعه است می‌توان از دست‌اندازی مجرمین و متخلفین این پدیده جلوگیری کرد.
مشاوره با وکیل متخصص
وکیل حسین یاوری به عنوان بهترین وکیل کیفری اصفهان اماده ارائه مشاوره رایگان در خصوص زمین خواری و راههای شکایت و رسیدگی به آن میباشد.شما میتوانید برای دریافت مشاوره تخصصی از طریف ارسال فرم ارزیابی رایگان اقدام کنید و یا با ما تماس بگیرید تا در اسرع وقت با وکیل متخصص امور کیفری مشاوره نمایید.